Fertiliteit

Wat is fertiliteit?

Fertiliteit is een ander woord voor vruchtbaarheid: het vermogen om kinderen te verwekken. Sommige koppels ondervinden hier problemen mee.




 
Gideon Richter logo

1 op de 6 koppels heeft problemen om zwanger te worden.1

Gideon Richter logo

Stress en leeftijd zijn belangrijke oorzaken van subfertiliteit.

Gideon Richter logo

Steeds meer vrouwen krijgen kinderen op latere leeftijd.

Wat is verminderde vruchtbaarheid?

Meestal spreekt men van verminderde vruchtbaarheid of subfertiliteit als een zwangerschap uitblijft na 1 jaar onbeschermd seksuele betrekkingen te hebben. Steeds meer koppels hebben vruchtbaarheidsproblemen: 1 op de 6 heeft moeite om spontaan zwanger te worden, en dat cijfer neemt helaas alsmaar toe 1.
Als koppels niet zwanger worden, ligt de oorzaak
  • in 30% van de gevallen bij de vrouw,
  • in 30% van de gevallen bij de man,
  • in 30% van de gevallen bij de beide partners.
Bij 10% van de koppels die vruchtbaarheidsproblemen hebben, wordt geen oorzaak gevonden. In dit geval spreekt men van steriliteit van onbekende oorsprong of idiopathische steriliteit 1.

Wat zijn de oorzaken van verminderde vruchtbaarheid bij vrouwen?

Als een vrouw moeilijk spontaan zwanger wordt, zijn er meerdere factoren die die onvruchtbaarheid in de hand kunnen werken.
Leeftijd
Eén van de belangrijkse oorzaken van verminderde vruchtbaarheid is de steeds latere leeftijd waarop koppels aan kinderen beginnen. De gemiddelde leeftijd waarop Belgische vrouwen hun eerste kind krijgen, is de laatste jaren met meer dan 2 jaar gestegen: in 2016 was dat op 28,9 jaar terwijl dat in 1991 nog op 26,3 jaar was 2.
Als een vrouw verminderd vruchtbaar is door haar leeftijd, betekent dat echter niet dat het onmogelijk is om zwanger te worden. In normale omstandigheden hebben koppels tussen de 20 en 35 jaar per cyclus zo’n 20 à 25 % kans om spontaan zwanger te worden 1. Nadien neemt de vruchtbaarheid van vrouwen stelselmatig af en neemt het aantal miskramen toe. Op 38 jaar bedraagt de kans op een spontane zwangerschap nog ongeveer 10 % per cyclus 3. De gemiddelde leeftijd waarop een vrouw in België kiest voor een IVF-behandeling met eigen eicellen, is 35 jaar.8
Stress
Stress speelt vaak een grote rol bij vruchtbaarheidsproblemen. Zo verkleint stress enerzijds de kans om zwanger te worden, anderzijds is de diagnose en behandeling van onvruchtbaarheid zelf een grote bron van stress. Zo wordt een vicieuze cirkel gecreëerd.
Andere mogelijke oorzaken van verminderde vruchtbaarheid bij vrouwen 1
  • Ovulatiestoornissen: eicellen rijpen niet of er is geen eisprong. Ovulatiestoornissen kunnen verschillende oorzaken hebben, maar de meest voorkomende is het polycysteus ovariumsyndroom (PCOS).
  • Endometriose: de eileiders kunnen verstopt zijn bij endometriose, waardoor de bevruchte eicel niet tot in de baarmoeder kan komen.
  • Baarmoederproblemen: afwijkingen van de baarmoeder of baarmoederhals, ontsteking van het baarmoederslijmvlies.
  • Fouten in het afweersysteem
  • Niet goed behandelde soa (seksueel overdraagbare aandoening)
  • Gebruik van tabak, alcohol ...

Wat zijn de oorzaken van verminderde vruchtbaarheid bij mannen?

De vruchtbaarheid van de man hangt samen met de hoeveelheid zaadcellen in het spermavocht, of de zaadcellen correct gevormd zijn en of ze beweeglijk zijn of niet. Deze factoren bepalen allemaal samen de kwaliteit van het sperma.
Als er afwijkingen optreden waardoor de kwaliteit niet optimaal is, kunnen mannen last hebben van verminderde vruchtbaarheid. Maar zelfs bij een zeer vruchtbare man zijn lang niet alle zaadcellen beweeglijk genoeg om een bevruchting tot stand te brengen 4.
 
Gideon Richter logo

Hoe wordt de diagnose van subfertiliteit gesteld?

In de volgende gevallen1 wordt het aanbevolen een afspraak te maken bij een fertiliteitscentrum:

  • Als een zwangerschap meer dan 12 maanden op zich laat wachten, ondanks een regelmatige cyclus en frequente seksuele betrekkingen.
  • Als een vrouw ouder is dan 38 jaar en al langer dan 6 maanden probeert zwanger te worden.
  • Als een vrouw een zeer korte (< 21 dagen) of zeer lange (> 35 dagen) cyclus heeft.
 

Om de diagnose te stellen van onvruchtbaarheid, moet zowel bij de man als de vrouw een bloedonderzoek gedaan worden.
Daarnaast wordt bij de vrouw een echografie uitgevoerd. Indien nodig stelt de gynaecoloog nog een kijkoperatie voor.
Bij de man wordt de kwaliteit van de zaadcellen geanalyseerd. Op basis van de diagnose wordt een behandelplan opgesteld 5.




 

Wat zijn de behandelingen voor vruchtbaarheidsproblemen? 5,6,7

Een vruchtbaarheidsbehandeling kan uit verschillende methodes bestaan, waaronder:

  • Chirurgie in geval van obstructies, cysten of endometriose,
  • Hormonale stimulatie van de eierstokken,
  • Intra-uteriene inseminatie,
  • In-vitrofertilisatie (IVF) of proefbuisbevruchting.

Intra-uteriene inseminatie

Bij intra-uteriene inseminatie worden beweeglijke zaadcellen uit het sperma geselecteerd, en op het moment van de eisprong in de baarmoeder gebracht.
Zo verkleint de afstand die de zaadcel moet afleggen tot bij de eicel, waardoor de kans op een zwangerschap groter wordt. De inseminatie van zaadcellen in de baarmoeder kan tijdens een natuurlijke of gestimuleerde cyclus.

In-vitrofertilisatie

Bij in-vitrofertilisatie worden de eierstokken gestimuleerd zodat er meerdere eicellen tegelijk rijpen in de follikels. Als de follikels voldoende ontwikkeld zijn, wordt de inhoud ervan uit de baarmoeder gehaald (=punctie).
De eicellen die uit de follikels komen, kunnen dan op 2 verschillende manieren in het labo bevrucht worden met een zaadcel:

  • de eicel en meerdere geselecteerde, beweeglijke zaadcellen worden samen in een petrischaal geplaatst (normale inseminatie of klassieke IVF),
  • microinjectie: de bioloog injecteert één zaadcel in de rijpe eicel met een fijne naald (ICSI, intracytoplasmatische sperma-injectie).

2 tot 6 dagen na de punctie wordt een bevruchte eicel (embryo) in de baarmoeder van de patiënte teruggeplaatst.
 

Terugbetaling van een IVF-behandeling

Voor de terugbetaling IVF-/ICSI-behandelingen in België zijn er wettelijk leeftijdsgrenzen ingevoerd via een aantal koninklijke besluiten.
De leeftijdsgrens voor terugbetaling van IVF verschilt van de leeftijdsgrens om een behandeling te krijgen. Zo is in-vitrofertilisatie in België toegestaan tot de leeftijd van 46 jaar, maar de forfaitaire terugbetaling van de laboratoriumkosten en medicatie is beperkt tot de maximale leeftijd van 42 jaar (tot de dag voor de 43ste verjaardag) en tot een maximum van 6 cycli. De centra moeten zich ook houden aan een maximaal aantal terug te plaatsen embryo’s 8.

In Nederland worden de kosten van de eerste 3 IVF-/ICSI-behandelingen per doorgaande zwangerschap (zwangerschap van tenminste 12 weken) vergoed tot 43 jaar vanuit de basisverzekering.
Terugplaatsingen van embryo’s worden ook terugbetaald aan vrouwen ouder dan 43 jaar, als het embryo is ontstaan uit een verzekerde behandeling die is ingezet toen de vrouw nog 42 jaar was. Echter, als één van deze behandelingen heeft geleid tot een doorgaande zwangerschap, dan kan de vrouw geen beroep meer doen op de terugbetaling. Zodra een punctie heeft plaatsgevonden, spreekt men officieel van een IVF-poging. Na een zwangerschap (tenminste 12 weken vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie) gaat de teller weer op nul 9.





 
Gideon Richter logo

Eicellen invriezen om vruchtbaarheid te verlengen

Eicellen invriezen is een proces waarbij eicellen uit de baarmoeder worden gehaald, ingevroren en dan bewaard. Daardoor kan de vrouw haar vruchtbaarheid verlengen en op een later tijdstip kinderen proberen te krijgen.

Voordat de eicellen worden verzameld, krijgt de vrouw één of meerdere kuren van hormooninjecties om de eicelproductie te stimuleren. Dat duurt ongeveer twee weken. De eicellen worden dan gecollecteerd, snel ingevroren en bewaard in vaten bij een zeer lage temperatuur.

Meer informatie over eicellen invriezen, vindt u op de website www.eenbabyalsikerklaarvoorben.be.




 

Loading Een ogenblik geduld
De pagina wordt geladen
Loading